30-ta rocznica powstania krakowskiego tygodnika Mała Polska-Władysław Tyrański


WTyranskiHistoria w ‘bibule’ zapisana„30-ta rocznica powstania  krakowskiego tygodnika  Mała Polska”,

Gościem Krakowskiego Klubu Kamieniołom był Władysław Tyrański współzałożyciel Pisma.

Pierwszy numer „Małej Polski” ukazywał się 2 lutego 1983 roku jako “Dodatek Niezależny” do DNIA 426, Biuletynu Akademickiego nr 9, Pisma Akademickiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”.

MP była maszynopisem powielanym techniką sitodruku z użyciem matrycy białkowej (powielaczowej), o objętości 2 stron formatu A4.

W czasie drugiej papieskiej pielgrzymki do Polski – w roku 1983 od nru 10 (17 VI) do nru 17 (24 VI) MP wychodziła codziennie. W tym czasie zmienił się nadtytuł na “Dziennik Niezależny”. Od nru 18 “Mała Polska” oddzieliła się od “Dnia”, zmieniła nadtytuł na “Pismo Niezależne”

W numerze 23 z 5 IX 1983 ogłoszona zostaje formuła działania Polowego Archiwum Prasowego (PAP) – wydawcy pisma: “niezależna spółka akcyjna wydająca nieocenzurowane pisma”. Zyski ze sprzedaży miały być dzielone między udziałowców (donatorów) po przekazaniu części dochodów na cele związane z działalnością wydawniczą.

“Mała Polska” ukazywała się z dużą regularnością co tydzień. Wydawane były numery pojedyncze (dwustronnie zadrukowana kartka A4) oraz co jakiś czas numery podwójne (4 strony A4, drukowane na arkuszu A3). Podczas trzeciej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1987 roku MP ponownie stała się dziennikiem: od nru 23/213 (8 VI) do nru 29/219 (14 VI). Po pielgrzymce nastąpiła zmiana podtytułu na “Tygodnik Niezależny”.

Od nru 32/278 (5 IX 1988) MP została dwutygodnikiem. Od numeru 34/280 (3 X 1988) pismo drukowane było z użyciem techniki naświetlania sita z klisz fotograficznych. Ostatni numer 4/289 ukazał się z datą 27 II 1989 roku. Był on antydatowany, na co wskazuje zamieszczony w nim tekst odredakcyjny mówiący o zakończeniu wydawania pisma datowany na 3 marca 1989.
Wydano w sumie 291 numerów Małej Polski. Największe ówczesne pismo podziemnej Solidarności “Tygodnik Mazowsze” wydał 290 numerów. Średni nakład jednorazowy “Małej Polski” to 1-2 tys. egzemplarzy, a nakłady najwyższe – ponad 3 tys. egzemplarzy – osiągnęła MP w jesieni 1984 po zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki.

Do nru 16/154 (21.04.1986) redaktorem naczelnym Małej Polski był jej założyciel Władysław Masłowski – krakowski dziennikarz, stenograf i prasoznawca, pracownik Ośrodka Badań Prasoznawczych w Krakowie. Po jego śmierci “Małą Polską” aż do końca kierował Władysław Tyrański również pracownik Ośrodka Badań Prasoznawczych.

Autorzy tekstów do końca pozostali anonimowi. Mała Polska” drukowana była w mieszkaniach prywatnych, a kolportaż był dwuetapowy: najpierw do „skrzynek” pod prywatnymi ustalonymi adresami, a stamtąd dopiero do różnych środowisk i instytucji.

Facebook Comments

Related posts